Bazı dev çukurların ne zaman ve nasıl oluştuğu bilinmezken, sayıları da artıyor. Özellikle Batagaika Krateri devasa bir alanı kaplıyor. 1960’lı yıllarda çökmeye başlayan toprak giderek büyümeye devam ediyor.
Bilim adamları, daha önceden Yamal yarımadasındaki gizemli kraterin sırrını çözmeyi başardıklarını belirtmişlerdi. Rus jeologlara göre bu dev çukur donmuş toprağın erimesiyle birlikte ortaya metan gazının çıkması ve oluşan patlamayla oluşuyor.
Bu kraterler ne kadar muazzam gözükseler de , oluşmalarına yönelik bir diğer ve metan gazından daha az tehlikeli olan bir teori var. Bu kraterler pingo, yani dünyanın donmuş bölgelerinde bulunan krater-benzeri toprakla kaplı buz tepeciklerinden meydana geliyorlar. Pingolar, permafrost altında sızan suların birikinti oluşturup donarak hacim kazanması sonucu meydana gelen tepeciklerdir. Su donunca hacmi artıyor, buz halindeki tepeicik üzerini örten toprağı iterek bir tepe oluşmasına neden oluyor. Eğer bu buz artan hava sıcaklığıyla erirse, toprak eskiden buz olan yere doğru çöküyor ve krater benzeri bir yapı meydana geliyor.
Doğalgaz Yataklarına Büyük Tehdit
Rusya İ. M. Gubkin Devlet Petrol ve Doğalgaz Üniversitesi Profesörü Vasiliy Bogoyavlenskiy, “Bu yapıları mantarlara benzetirdim: Bir mantarı bulunca büyük ihtimalle yakınında onlarca mantar daha bulursunuz. Toplamda Yamal’da menşei belirsiz 20-30 krater bulunabilir” diye belirtti.
Tespit edilen kraterler arasında en büyüğü Batagaika Krateri, Rusya’nın en büyük doğalgaz yataklarından birinin hemen yanında konumlanıyor.
Plehanov ve meslektaşları, jeolojik yapıların güçlü metan emisyonu sonucu oluştuğu nu ve bu olgunun çevredeki tüm doğalgaz yataklarını tehtid ettiğini savunuyor.
Benzer Yapıda Kraterler
Ünlü araştırmacılardan, Arktika Araştırmaları Bilim Merkezi arkeoloğu Andrey Plehanov, yerel çobanların, bilim adamları tarafından henüz tam olarak incelenmeyen kratere benzer jeolojik yapıları bulduklarını söylemişti.
Son zamanlarda gerçekleştirilen uydu gözlemleri sonucunda onlarca derin kraterin varlığına ortaya çıkarıldı. Batagaika Krateri adlı büyük çukurun etrafında en az yirmi benzer krater olduğu belirtiliyor.
Bilim insanları bu korkutucu bölgeye tekrar gitmek için çok sabırsızlanıyorlar fakat Sibirya kırsallarında böyle bir gezinti düşündüğünüzden çok daha zor. Bilim insanları bölgeye gidip araştırma yapana kadar bizler de merakımızı korumak durumundayız.
