Türkiye’de 1929’da başlayarak 88 yıldır süren “Yerli Otomobil” üretmek için harcanan çabalar sonunda meyvesini veriyor. Hem devletin hem de özel sektörün bulunduğu pek çok girişimde tamamen yerli bir otomobilin üretimi mümkün olmadı.
İçerik Navigasyonu
1. Türkiye’de üretilen ilk Otomobil – 1929
O günlerde yollarda araba görmek bile imkansız iken Ford tarafından İstanbul serbest bölgeye ilk otomobil montaj hattı kuruluyor. Yerli otomobil fikrini ortaya atan bu üretim hattı, Büyük Buhran nedeniyle 1930’da kapatılıyor.
2. Üretilen ilk otomobil – Nobel 2000
1958 tarihinde Şişli’de hem girişimcilerinin hem de çalışanlarının Türk olduğu bir atölye açıldı ve Nobel 2000 adında 3 tekerlekli bir otomobil üretildi.
3. Devrim – İlk Yerli Otomobilimiz
Devlet kademesinin olaya el atmasıyla 1961’de dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in Ulaştırma Bakanlığı’na verdiği talimat ile Devrim Arabaları’nın serüveni başladı.
Eskişehir Demiryolu Fabrikası mühendislerinin görevlendirildiği bu görevde mühendislerimiz imkansızı başararak Türkiye’nin ilk yerli otomobilini tam 129 günde ürettiler.
Etkinliklerde Cemal Gürsel’i Anıtkabir’e götürmesi beklenen Devrim 2 kod adlı arabanın benzini 100 metre sonra bitmesi ile “Yerli Otomobil” üretme projesi rafa kaldırıldı. Seri üretime geçemeyen Devrim’den ise sadece 4 tane üretildi.
4. Zafer – Yollara Çıkamayan Otomobil
Bir diğer yerli otomobil üretme girişimi olan Zafer için 1955 yılında kurulan Türk Otomotiv Endüstrileri (TOE) Volvo ile iletişime geçti. Bu girişimlerden olumlu bir sonuç alınamayınca İngiliz Triumph ile ortaklık imzalatan TOE, Zafer adının verildiği yerli otomobili piyasaya çıkartmayı hedefledi. Fakat bu aracın daha tanıtımı bile tamamlanmadan proje bilinmeyen bir sebeple iptal edildi.
5. Anadol Geliyor!
Ford Motor Company’in Türkiye adını taşıyan Otokoç’u kuran Vehbi Koç, dönemin başbakanı Adnan Menderes’ten aldığı destek ile Ford temsilcileriyle öncesinde başlayan görüşmelerini derinleştirdi.
İngiliz Reliant tarafından tasarlanan, şasi, motor ve şanzımanı Ford’dan alınan Anadol, Otosan tarafında 18 Ocak 1966’da ilk prototipi üretildi ve araç 63 saatlik bir yolculukla İstanbul’a geldi.
19 Aralık 1966’da Otosan tesislerinde üretime başlanan Anadol, 28 Şubat 1967 de satışa çıktı.
6. Seri Üretim İlk Yerli Otomobil
Anadol’un başarısından sonra otomobil sanayi hızla gelişim gösterdi ve türk mühendisler tarafından geliştirilen bir çok model dünyaya yayıldı. Ancak tamamen yerli sermayenin kullanıldığı bir otomobil üretilmedi.
Bu amaçla 2015 yılında dönemin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık yerli otomobili için proje başlattı fakat prototipler ilgi görmedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Babayiğitler” çağrısı ile yeni boyut kazanan bu girişim için açıklanan 5 şirket seri üretime geçecek otomobil için söz verdiler. 2019 yılında prototipi çıkacak araç 2021’de ise satışa sunulacak.
